اسرائيل
| |
| پلازمینه | بيت المقدس |
| پيسې | اسرائیلي نوي شيکيل (ILS) |
| نفوس | ۸.۶ ميليونه (۲۰۱۷) |
| برق | ٠+۲۳۰ ولټ / ٠+٥٠ هیټز (یوروپولګ، ډول، شوکو) د استعمال په حال کې دي |
| د هيواد کوډ | ۹۷۲+ |
| سيميز وخت | یوټیسی ۳:۰۰+ |
| بېړني شمېرې | ۱۰۰ (پولیس)، ۱۰۱ (په اسراییل کې بیړني طبي خدمتونه)، ۱۰۲ (د اور وژنې څانګه) |
اسرائیل يا د اسرائيل ايالت (هيبريو: מדינת ישראל; عربي: دولة إسرائيل) یو کوچنی لا تر اوسه متفاوت په منځني ختيځ کي پروت يو هيواد دي، چي د ايجپت او غزه سټريف سره په جنوب لویدیځ کي ، د لویدیځ بانک او جوردن سره په ختیځ کي، د سوریې او لبنان سره په شمال کي. او دا هېواد ي د مديريتراني سمندرګي سره يو اوږد ساحل لري، د اسراییل عصري دولت په ١٩٤٨ میلادي کال کې د یهودو خلکو لپاره د یو هیواد په توګه تاسیس سو، مګر په دې سیمه کې د ډیرو خلکو او مذهبونو لپاره د یهودو سربیره د زرګونو کلونو تاریخ لري. په اسراییلو کي ډير دينونه او ديني خلک نړي ته راغلي، نو ځکه ددي سيمي خلګو د عيسايانو سره هم اړيکي درلودي او لري يي. عيسايانو هر وخت (د امريکا اروپا هند) سره پیاوړي اړیکې لرلي دي، او د دوی مقدس او تاریخي سیمې د نړۍ له هر کونجه د راتلونکو خلګو يا سیلانیانو لپاره لوی ځایونه دي. د اسراییل نفوس شاوخوا ٪٨٠ يهود او ٪١٩ عرب دي.
دين[سمول]
اسراییل یوشمیر متفاوتي سیمې لري، چې د، غرونو، ځنګلونو او تر منځ توپیر لري. د ژمي په یوه ورځ کې، تاسو د هرمون په غرونو کې د گولان هایټس ته د سکي لپاره تللي سي، او بیا د بحري سمندر تر څنګ لامبو هم کولی سي. د يروشلم او تیل اوي د ښارګوټی سیمې ډیرې ښکلي دي. د شمال څخه جنوب ته سیمې يي په لاندې ډول دي:
| ګیلیلي (لویدیځ ګیلیلي، پورته ګیلیلي، ټيټ ګليلي،ګیلیل پانډلین، او د ګلیل سمندر) د غرونو ځنګلي ساحه چې د ښکلی منظمو او مذهبي تاریخونو لپاره پيژندل کيږی. ګیلیل د پنځو فرعي ساحو څخه جوړ سوی دی - لویدیځ ګیللي (د شمالي ساحل سمندر)، پورته ګیلیلي (د غرونو ځانګړتیاوې، د خاورې لوړه برخه د مټرو په غرونو کې ده (ټيټ ګیلیلي) د نسبتا ټیټ غرونو ځانګړتیاوې چې د والونو له خوا جلا سوي (، د ګیلیل پانډل (په شمال ختیځ کې) او د ګیلیل سمندر). |
| د کارمل رینج، جزريل دره او بیت شان دره لویدیځ ته ختیځ ته د کارمل رينجر څخه د مدیرانیا سیند څخه سویل ختیځ ته غزیدلی دی، په بیلابیلو ښارونو او کلیو کې او همدارنګه حفی، د اسراییل دریم لوی ښار دی؛ د جیزرییل دره یوه لویه دره ده چې په شمال کې د ګیلیلي او د سویلیا غرونو غرونو په جنوب کې وه. او د بیټ شیان دره د ګیلبو د غرونو لړۍ او د اردن سیند تر منځ واقعیت دی. |
| د اسراییلو کوسټال ساحه (د شیرون خاوره، ګوشن دان او د سویلي ساحل قطعه) د پلانر سیمه چې د مدیترانیا ساحل په غاړه لري چې د هیواد ترټولو پرمختللی برخه ده او په دې کې شاوخوا ٧٠٪ د اسراییل ژوند کوي. دا سیمه د شګو ساحو او د مدیترانیا اقلیم لخوا ځانګړتیاوې لري. په دې سیمه کې ډیری ښارونه، ښارونه او کلي هم شامل دي تیل اويو چې د اسراییل دوهم ښار دی. |
| د بيت المقدس هيلز یوه غرنۍ سیمه د هیواد په مرکز کې موقعیت لري، چې په حقیقت کې دجوهایان غرونه یوه فرعي سیمه ده. په دې سیمه کې د اسراییلو پلازمېنې، یروشلیم، چې د هیواد ترټولو لوی ښار دی. |
| شیفلا خړ، غرني غرونه چې په لویدیځ کې د ساحې د غرونو، په ختیځ کې د یهودان غرونه، په شمال کې سامر، او په جنوب کې نیپیو. |
| د بحری بحر وادی مړه سوې سمندر، چې اوبه یې د اردن سيند څخه ترلاسه کوي، د ځمکې ترټولو ټیټ ټکی دی (د ٢٠١٣ په لومړیو کې د سمندر سطحه ٤٢٤ متره). تخنیکي پلوه، د لویدیز بحرین سیند شمال شمالي نیمایي لویدیځ بانک او په همدې ډول فلسطین کې دی. په هرصورت، دا د سیمه ایز برخه ده او له همدې کبله د اسراییلو بشپړ کنټرول لاندې دي. |
| نیکیو، د سویل لویدیځ غرونه، سویلي او جيوديان صحرا د نیکیو سیمه د ریګیریا سیمه ده چې د اسراییل ډیره برخه یې پوښلې او د نورو متپ رامون رامون کراتر په ګډون شاملې دي. د يهوديانو غرونو سهيل برخې او د يحيان د صحرا ساحه (شمالي برخې د لويديځې سيمې دننه موقعيت لري) د نينګ د لويديځ سيمو ترمنځ موقعيت لري. د اراوا دره د لوی راکټ د دره برخه ده چې په شمال کې د بحرین د بحرین او په جنوب کې د ایتال خلیج ترمنځ موقعیت لري او د اسراییلو لویدیځ ته لویدیځ او ختیځ ته اردن جوړوي. |
شخړې سوې سیمې[سمول]
| ګلان هایټس د د ګیلي ساحې سيند او شمال ختیځ غرني سیمې. په ١٩٦٧ کې په اسراییلو کې اشغال سوې، په ۱۹۸۱ کال کې په متحد ډول ملګری سوی، مګر سوریه یې ادعا کړې وه. د گولان ضمیمه د ملګرو ملتونو لخوا ندی پیژندل سوې. د اسراییلو قانون په سیمه کې پلی کیږي. |
| لویدیځ بانک او د غزې پټی د فزيکي پلوه دوه ساحې، لويديځ د اردن د سيند ختيځ ته او غزې پټه په جنوب لويديځ کې د مديترانيا ساحل ته څېرمه. نړیواله کچه د کومې برخې په توګه نه پیژندل سوې. لویدیځ بانک د اسرایلو، د فلسطین واکمنۍ، یا د ګډ تړون له مخې د اوسلو تړونونو په پایله کې دقیق موقعیت پورې اړه لري د حکومت خدماتو (امنیت، روغتیا خدمتونه، او نور) ترلاسه کوي. د غزې پټول د حماس له خوا کنټرولیږي. |
ښارونه[سمول]
.JPG)
نور ځایونه[سمول]
پوهيدنه[سمول]
تاریخ[سمول]
تر منځني عمر پورې[سمول]
اسراییل د لسګونو زرو کلونو له پخوا استوګنځاي دی، چي د نیتالال د سیمې څخه پاتې اثار چې د ٥٠٠٠ کلونو تاریخ لري.
اکانومۍ[سمول]
اسراییل د ټیکنالوژیک پرمختللي بازار اقتصاد لري چې د پام وړ دولتي ګډون هم ورسره دي. دا د خام تیلو، خامو موادو او پوځي تجهیزاتو په وارداتو پورې اړه لري.
رخصتۍ[سمول]
ننوتل[سمول]
د ننوتلو اړتیاوې[سمول]
د لاندې هیوادونو خارجي اتباع/سیمې کولی سي د اسراییل ویزو څخه پرته تر درې میاشتو پورې ننوځي: ټول اروپایي ټولنه غړي هيوادونه.
سړک له لارې[سمول]
د دواړو مصر او اردن څخه د اسراییلو لپاره د ځمکې لاره شتون لري..
د شيريوت له لاري[سمول]
شيريوت ټيکسي (په عربي کې "خدمات") یوه ګډ ټيکسي شرکت دي.
د سړک سیسټم[سمول]
اسراییل یو عصري او لویي لاری لري، چې په ټول هیواد کې ټول ځایونه سره نښلوي.
 
|
د واحدونو د شمېرو سره سړکونه مهم دي، ملي اهمیته سړکونه. ډیری یې لږترلږه لږ تر لږه موټرسايکلونه) فریارې (دي. د موټرو برخو رنګ رنګه دي، غیر موټرو برخو رنګ سور رنګ لري. |
|
د دوه عددي شمېرو سره سړکونه سیمه ایز ارزښت لري. دوی عموما په سور رنګ رنګه رنګ کیږي، مګر په ځینو مواردو کې دوی موټرو دي او رنګ رنګه دي. |
|
هغه سړکونه چې د درې پوړونو شمېره لري معمولا لږ ارزښت لري او لنډ دي (د ٢٠ کیلو ګرامه او کیلو متره). دوی شنه رنګ سوي دي، پرته له څو موټرو پرته چې نیلې وي. |
|
هغه سړکونه چې د درې ګوتو شمیرې لري مهم دي، ډیری وختونه یوازې یو څو کیلو متره اوږد وي، او ځینې وختونه د مړو پایلې. د هغوی نښې رنګ رنګه دي. |
د موټر چلولو مقررات[سمول]
:
- ژړ - د سړک بهرنۍ کنډکونه
- سپینه ماڼۍ په ورته لار کې او په مخالف لورو کې
د سړک نښې:
- مستقیم: سړک و مویین، اتاروټ هوایی ډګر (انځور) او صنعتي زون (انځور)
په اسراییلو کې ټرافيک ښي خوا ته حرکت کوي. د ټرافیکو نښې او مقررات عموما معیاري دي او د لویدیځ اروپا خلکو ته ورته دي. د لویې لارې نښانې معمولا په عبراني، عربي او انګلیسي کې دي، که څه هم ځینې وختونه یوازې په عبراني او انګلیسي کې. په ٣ ژبو کې نښانې (عبراني، انګلیسي، عربي) معمولا د متن سره لوړې نښانې جوړوي، په دې ډول یوازې د منزل نوم په متن کې لیکل سوي او د انځور ډول د منزل ډول لپاره کارول کیږي.
تول لویې لارې[سمول]
- د اسراییلو لويه لار ٦ دلته د پيسو اخيستنه په اتومات ډول تر سره کيږی
تاریخي ځایونه[سمول]
برسېره پردې، په زرګونو ریکارډونو کې د اسراییلو ډیری دلچسپی او تاریخي سیمې لري.
کړنه[سمول]
- پیدلګلوي - اسراییل د پیدل تګ او کیمپ کولو لپاره یو ښه ځای دی. د ځنګلونو لویه برخه، دښته، غرونه، او د ساحل ساحه د ټولو ښارونو او تاریخي ځایونو سره نږدې ده.
- کلبونه په تيل اويو کي
د اسرائیلو ډیری لارښوونې یو انګلیسي نسخه لري او د پالن جوړولو لپاره کارول کیدی سي:
- تيولي - پیدل سفر او ساحوي سفرونه
- کي کي ال اورګ
- ټايم اوټ - ډیجیټل نسخه
- د سفر لارښود
رانيول[سمول]
پيسي[سمول]
د اسرائیلو پیسې د اسراییل نوی شیګل، د سمبول لخوا رد سوي ₪ يا نيس (ايسو کوډ: ILS). په کلکه توګه، دا د "شیګل" په نوم ياديږي (پلورل: شکالیم) او ش-چ.
کاري ساعتونه[سمول]
اسرائیل معمولا په هفته کي ٥ ورځي د یکشنبې څخه تر پنجشنبه پوري کار کوي. جمعه او شنبه د رخصتۍ په توګه کاريږي، که څه هم د جمعي په سهار مکتبونه پرانستل کیږي.
سوداګریزي[سمول]
خوراک[سمول]
د خوراک محدودیت[سمول]
کاشير خوراک[سمول]
د اسراییلو خواړه په ډیره زیاته توګه دپخواني خواړه دي او هر خوراک يي د یهودو د قوانینو تر اغیز لاندې راځي. د کوشير هر هغه خوراک ته ويل کيږی چي په اسرائیل کي د جوييش يهودي قانون لاندي راځي
نامتو سیمه ایز ماران[سمول]
قومي خوراکونه[سمول]
يو خوراک، په هرصورت، په ټوله نړی کې د یهودو د نړيوال خوراک په نامه پیژندل کیږي.
سبزي خوړونکي يا ويجيټيرين[سمول]
هلته ډیر دی "ډیری" رسټورانټونه سته چي غوښه نه خرسوي او هغه دکانونه بهترينه سبزي پخوي.
څښاک[سمول]
بيير[سمول]
دلته د بييرو ډير ډولونه موجود دي
شراب[سمول]
ډیری محلي لويي شرابخانې او د دوکانونه شتون لري، ځینې یې د لوړ کیفیت لرونکي دي.
نرم څښاکونه[سمول]
ډیری منظم او لویدیځ خواږه څښاکونه شتون لري، او ډیری ځايونه يي لوکل دي چې په ذائقه کې ډیر توپیر نسته. خو دلته نور لکه:کوکاکولا، او داسي نور هم وجود لري.
خوب[سمول]
هلته ډير وړیا کمپونه هم وجود لري نوري تبصرې:
زدکړه[سمول]
اسراییل ډیری پوهنتونونه لري چې د نړیوالې ټولنې لخوا په پام کې نیول کیږي. د بهرنیو زده کونکو لپاره ځانګړي پروګرامونه دلته وړاندی کیږي روتنبرګ نړیوال ښوونځي هم در سره مرسته کوي
صحتمند و اوسي[سمول]
بیړني تلیفوني شمیري:
- پوليس (ميشتارا) او ماداش; ١٠٠
- امبولانس خدمت ("میګین ډیویډ ادوم"-مډال، ليټرالي "د ډيويډ سرې ستوري") او مداش; ١٠١
- د اور وژنې څانګه (ميخانيکي بي يش) او مداش; ١٠٢.
په صحراو او کلیوالي سیمو کې[سمول]
د سویلي اسراییل د صحرا سیمه په ښکلي منظمه توګه ساتل کېږي، چي حیرانوونکې پیرودونکي سفرونه وړاندې کوي کوم چې یو ځانګړی جغرافيائی ډولونه لري چې په نړۍ کې بل شتون نلري.
بهرنی سفارتونه[سمول]
ټول بهرني سفارتونه په تيل اويو یا شاوخوا شاوخوا ښارونو کې موقعیت لري، نه په پلازمېنه يورشليم کي، ځکه چې ټولي نړۍ د اسراییل پلازمېنه یروشلم نه ګڼي او تفاوت ورسره لري.