جوزجان
جوزجان ولايت د افغانستان په سويلي سيمې کې شتون لري . دغه ولايت په آسيايي نخشه کې منځينی شمال لورته ۳۷سو شاوخوا درجو کې پراخ پروت دی او د ختيځ لور ته په ۶۶شپېته درجو کې غځېدلی دی. په افغانستان کې ۴۵۴ کيلو مټره سوهېل کې شتون لري او همدا رنگه د افغانستان سوهېل ختیځ لورته ۳۹۸ کيلو مټره کې د پلازمېنې کابل څخه لرې پروت دی.
تاریخ[سمول]
په لسمه پیړی کي د ابن سینا نامتو شاگرد ابوالعبید الجوزجانی د غور د واکمنو د تاریخی پیښو د لیکونکي په توگه وپیژندل سو. په یولسمه پیړی کي د نړی د جغرافي مشهور کتاب چی د جوزجانی حدودالعالم نومیږی د دی سیمی یو جغرافیه دان په عربی ژبه ولیکلو. په دیارلسمه پیړی کي د وینس سیلانی مارکوپولود خپل سفر په یو پړاو کی په شبرغان کی ایسار سو، او د دی ځای د شاتو په شان خوږو خټکو حال په خپلی یاداشتونو کی ولیکلي. د جوزجان په ډیرو ولسوالیو کي د نوی کال ، اختر او کله کله د وادونو په موقع خلک وز لوبه یا بزکشی کوی، په جوز جان کي د دی لوبی لپاره د آسونو ساتل او د د ښار نه بهر د آزاده او هوار میدانونوکی لوبی کوي.
سیمې[سمول]
د ولايت اصلي نفوس ترکمنان او ازبکان دي چي په ترتيب سره له تاجکانو، هزارهګانو پښتنو او سره د عربانو دي. د ژبې له لحاظه ۶۰٪، تاجکان ۳۰٪. پښتانه ۵٪ او دري د ۵٪ از خلګو لخوا ويل کېږي. د جوزجان عربان عربي نه وايي پښتو او دري او نورې ژبی د دوی د مورنۍ ژبې پرځای کاريږي.
