منځنۍ ختيځ

منځنۍ ختيځ د لویدیځي آسیا يوه سیمه ده، چې د ختیځ سمندر یعنی مدیترانې سمندر او د هند سمندر په څنډه کې موقعیت لري.

اصطلاح منځنی ختیځ د ١٩ پیړۍ په ترڅ کې د برتانويانو لخوا رامنځ ته شو، او هیڅ ډول تعدیل تعریف شتون نلري؛ دا یو سیاسي اصطلاح دی چې جغرافيائی، او یوروسیټریک هم پکې شامل دی، دا په ډاګه کوي چې دا د ختیځ ختیځ څخه لویدیځه اروپا جلا کوي.

پداسې حال کې چې سیمه د خپل وچ چاپیریال لپاره پیژندل کیږي، خو ټولې ځمکې يي دښتې نه دي. په افغانستان ترکیه، ایران او لبنان کې غرونه د سکي لپاره ځانګړې ځايونه لري. دا سیمه د نړۍ لومړنۍ ښارونه تمدنونه (په ځانګړې توګه د عيسويانو او د يهودانو مسلمانانو د مذهبي چارو پيدايښت ددي ځايه شروع سو.

سيمې[سمول]

اممان — د یو خوندیدلي کلی څخه یو لوی بدلون تجربه کول د حیرانتیا وړ ښارګوټو ته تګ.
بيروت — یو ریښتینی دموکراتیک ښار، د لبنان تجارتي او مالي مرکز.
بغداد — یوځل بیا د هپپي تګلارې غوره ځای وټاکل شو او اوس د ځمکې په ډیری خطرناک ښارونو کې حسابيږي.
دمشق — په نړۍ کې د زوړ، دوامداره اوسیدونکو ښارونو سره اعتبار، په تیره بیا د زاړه دیوالونه ښار ډیر پخوانی احساس کوي.
دبی — په متحده عرب امارات کې ډیری پرمختللی او امیر ښار، د برج خلفا په شمول ډیری د نړۍ ترټولو لوی ودانۍ لري.
استنبول — یوازې لوی ښار دی چې دوه سيمي لکه ختیځ او لویدیځ سره نښلوي .
بيت المقدس — زوړ ښار د یونیسکو نړیوال میراث ځای ريکارډ لري، دا ښار د یهودو، عیسویانو او مسلمانانو لپاره مقدس دی.
مکه — د غير مسلمانانو لپاره د ننوتلو اجازه نسته، دا د اسلام تاریخي ښار دی او د حج لپاره مشهور دی.